ΚΥΡΙΑΚΗ ΣΤ’ ΛΟΥΚΑ 

Βασιλείου Μουστάκη

Διδάκτορος Θεολογίας

Ο ΔΑΙΜΟΝΙΖΟΜΕΝΟΣ, που ο Κύριος απελευθέρωσε στη χώρα των Γαδαρηνών, είναι, αγαπητοί αδελφοί, ένα σύμβολο που πρέπει να ελκύσει την προσοχή μας πολύ. Ο άνθρωπος εκείνος, όπως διηγείται η ευαγγελική περικοπή που ακούσαμε, είχε κυριευθεί από πολλά δαιμόνια-ολόκληρη λεγεώνα – που πολύ τον βασάνιζαν και τον είχαν φέρει σε δεινό κατάντημα. Ο ιερός Λουκάς διηγείται σήμερα, περιγράφοντας την κατάσταση αυτού του δαιμονιζόμενου, ότι οι δικοί του τον έδεσαν με αλυσίδες και του περνούσαν στα πόδια σιδερένιους δακτυλίους, για να τον ακινητούν και να τον φυλάνε έτσι ακίνδυνο για τον εαυτό του και τους άλλους. Αλλά εκείνος-ή μάλλον τα πονηρά πνεύματα που στρατωνίζονταν μέσα του-έκαναν κάτι απίστευτο. Του έδιναν τόση δύναμη στο κορμί, ώστε κατόρθωνε να σπάσει τα δεσμά του. Και τότε, κεντρίζοντας τα μέλη, τον έσπρωχναν κι’ έβγαινε σε ερημικούς τόπους. Εκεί κατέληγε, φεύγοντας σαν ατίθασο κτήνος. Κάτω από το μαστίγωμα του δαίμονος.

Εικόνα, λοιπόν, είναι πολλών ο δαιμονιζόμενος εκείνος, εικόνα και σύμβολο όλων εκείνων, που ζώντας έξω από το Άγιο Πνεύμα, έξω από το ζυγό του Χριστού, έχουν παραδοθεί στα άλογα πάθη, στην αχαλίνωτη αμαρτία, τον ηνίοχο Διάβολο. Εικόνα και σύμβολο όλων εκείνων, που το σώμα τους κι’ η ψυχή τους είναι κατεχόμενη χώρα από τον πονηρό και τις λεγεώνες του και δεν υπακούουν παρά μονάχα στις δικές του προσταγές.

Δεν μοιάζουν, βέβαια, μοιάζουν εξωτερικά με τον δαιμονιζόμενο της σημερινής περικοπής. Δεν περιφέρονται γυμνοί, ούτε τους φορτώνουν με σίδερα, όπως εκείνον. Δεν τρέπονται στους ακατοίκητους χώρους όπως εκείνος. Είναι, εξωτερικά, ομαλοί άνθρωποι. Αλλά μόνο επιφανειακά. Στο βάθος τους, ωστόσο, είναι ακριβώς ίδιοι με τον δαιμονιζόμενο των Γαδήρων, κάνουν όπως εκείνος, τους συμβαίνουν παρόμοια κι’ απαράλλακτα.

Οι ανθρώπινοι νόμοι, αυτοί που φτιάχνουν γήινες πολιτείες, έχουν γενικά ένα καλό σκοπό: να περιορίσουν, να αιχμαλωτίσουν, να φυλάξουν τα πάθη του καθενός ανθρώπου, ώστε να μη κινηθούν, να μη εκδηλωθούν με καταστρεπτικό τρόπο για τους γύρω του. Είναι αλυσίδες και πέδες και δεσμά, που εμποδίζουν τον άπληστο να κλέψει και ν’ αρπάξει τον αιμοδιψή να σκοτώσει, τον ακόλαστο να ασελγήσει, τον άσεμνο να σκανδαλίσει. Αλλά δεν κατορθώνουν πάντα ούτε και για πολύ ν’ αποτρέψουν τις καταστροφές. Όπως ο δαιμονιζόμενος εκείνος, έτσι πολύ αμαρτωλοί πετυχαίνουν, πότε ο ένας και πότε ο άλλος, πότε γρήγορα και πότε αργότερα, να θραύουν αυτά τα δεσμά, να ξεφεύγουν και να ανατρέπουν τα εμπόδια. Ο απόστολος Παύλος λέγει κάπου για τους ανθρώπινους νόμους και για τις γήινες εξουσίες, ότι ο ίδιος ο Θεός ασφαλώς ενέπνεε τους οικείους του δαιμονιζόμενου της σημερινής περικοπής να του κλείνουν χέρια και πόδια σίδερα. Αλλά το κακό έχει πολύ δύναμη, ακριβώς την δύναμη που την εικόνα της, δίνει η σημερινή περικοπή με τη λεπτομέρεια που ακούσαμε. Όπως ο δαιμονιζόμενος έθραυε τα δεσμά του, έτσι και κάθε κυριευμένος από τον διάβολο, κάθε αμαρτωλός κι’ άπιστος συντρίβει πολλές φορές συντρίβει πολλές φορές τους φραγμούς των ανθρώπινων νόμων.

Προσέξετε, όμως, αγαπητοί αδελφοί, και στο υπόλοιπο μέρος του στίχου που προτάξαμε. Αφού ο δαιμονιζόμενος έσπαζε τα δεσμά του κι’ έκανε ασφαλώς κακό γύρω του, κατέληγε στις ερήμους. Τον οδηγούσε και τον έσπρωχνε ο δαίμων. Και σ’ αυτό, λοιπόν, το δεύτερο μέρος, η αντιστοιχία είναι πλήρης. Το ίδιο συμβαίνει σε κάθε άνθρωπο, που είναι υποχείριος του Διαβόλου, δεν έχει ελευθερωθεί από τον Χριστό, δεν αναγεννήθηκε με το βάφτισμα και τη μετάνοια. Κάνει το κακό, συντρίβοντας τα δεσμά των νόμων και της συνειδήσεως του, αλλά που καταλήγει; Μήπως εκεί που θα ήθελε ο ίδιος; Όχι, στις ερήμους. Αδικεί κι’ ασωτεύει, αλλά δεν πετυχαίνει τη χαρά και την ικανοποίηση που ονειρεύονταν μέσα στις αδικίες και τις ηδονές. Καταλήγει στην έρημο, δηλαδή στο μεγάλο κενό της μη ικανοποιήσεως, της πικρίας, της απογνώσεως. Καταλήγει στην μυστηριώδη έρημο των διαψεύσεων. Καταλήγει στο τίποτα, στον θάνατο. Αυτό είναι το μεγάλο και μοναδικό κέρδος, η αποκλειστική απόλαυση το τέρμα της αμαρτίας. Ο θάνατος, που συμβολίζεται στη σημερινή περικοπή από τις ερήμους. Το λέει ρητά ο θείος Παύλος, το μαρτυρεί η πείρα όλων των αμαρτωλών, το διατρανώνει μια ημέρα στην άλλη από γενεά σε γενεά: Η ανταμοιβή της αμαρτίας είναι ο θάνατος.

Μονάχα ο Χριστός σώζει απ’ αυτόν τον θάνατο. Μονάχα η Χάρις του Κυρίου, χωρίς να προστρέχει στη βοήθεια των αλυσίδων, που είναι οι νόμοι των γήινων πολιτειών, πραγματοποιεί τα θαύμα της απελευθερώσεως του ανθρώπου από τον δαίμονα, το θαύμα της ημερώσεως του, της σωτηρίας του από τον αιώνιο θάνατο.

Πηγή: Στα ίχνη του Αρχιποίμενος, Εκδόσεις: Παρρησία.