(Ματρικαρία το χαμαίμηλον

Μονοετές φυτό, ύψους μέχρι 35 εκατοστά. 

Δραστικές ουσίες και ιδιότητες: Η πρώτη ουσία είναι το ιππουρικό οξύ, με τεράστια αντιφλεγμονώδη δράση. Η δεύτερη είναι η γλυκίνη που μειώνει κατά πολύ τους μυϊκούς σπασμούς. Έρευνες έδειξαν ότι οι δύο ωφέλιμες ενεργές ουσίες παρέμειναν ψηλές στο αίμα όσων υποβλήθηκαν σε σχετική εξέταση, ακόμη και δύο εβδομάδες μετά τη διακοπή κατανάλωσης χαμομηλιού. Αυτό δείχνει ότι το χαμομήλι μπορεί να έχει παρατεταμένη μακροχρόνια χρήσιμη δράση.

Φλαβονοειδή (απιγενίνη, λουτεολίνη κ.α): με αντιοξειδωτικές ιδιότητες, κατά του σχηματισμού ελευθέρων ριζών, που συμβάλλουν στη διαδικασία της γήρανσης.

Τανίνες: με αντισηπτική και αντιφλεγμονώδη δράση.

Φυτοστερόλες: φυτικά μαλακτικά συστατικά με άμεση αντιρυτιδική και ενυδατική δράση, τα οποία βελτιώνουν τον τόνο της επιδερμίδας.

Οι μοναχοί του Αγίου Όρους το χαμομήλι το αποκαλούν «Δαυίδ των βοτάνων». Ταπεινό στη φύση του όπως και στις βλαστικές του απαιτήσεις, μικροσκοπικό φυτό αλλά με γιγαντιαίες θεραπευτικές χρήσεις.

Το χαμομήλι έχει βλαστό λείο, πολύκλαδο, όρθιο. Τα άνθη είναι σε ακραία κεφάλια, ασπροκίτρινα. Αυτοφύεται σε χέρσα και καλλιεργημένα μέρη σ’ όλη σχεδόν την Ελλάδα. Ανθίζει από τον Απρίλιο και διαρκεί μέχρι και τον Ιούνιο. Τα άνθη συλλέγονται όταν ανοίξουν καλά. Ο Ιπποκράτης το θεωρούσε θαυματουργό για πολλές περιπτώσεις. Έχει επίσης ονομαστεί «γιατρός των φυτών», γιατί όπου φύεται, το ριζικό του σύστημα βοηθάει όλα τ’ ασθενικά φυτά που φύονται μαζί του. Στην αγιορείτικη παράδοση είναι ένα γιατροσόφι «για όλα». Για ενοχλήσεις στομάχου, εντέρου ή της χολής. Η χριστιανική παράδοση έχει αφιερώσει το χαμομήλι στον άγιο Γεώργιο, προφανώς γιατί ανθίζει κοντά στην γιορτή του (23 Απριλίου). Παλιά στόλιζαν την εικόνα του αγίου Γεωργίου με λουλούδια από χαμομήλι: το κίτρινο κεφάλι αντιπροσώπευε τις αρρώστιες και τα βάσανα και το λευκό πέταλο την ευτυχία. Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας ή της περιφοράς της εικόνας οι προσκυνητές έπαιρναν τα χαμομήλια από την εικόνα και τα τοποθετούσαν στο εικόνισμα του σπιτιού τους για να προφυλάσσονται από τις ασθένειες. Όταν κάποιος νοσούσε από την οικογένεια, έφτιαχναν ιατρικά σκευάσματα και μέσα έριχναν και λίγο «διαβασμένο» χαμομήλι για να «πιάσει» όπως λέγανε το γιατρικό. Επιπλέον, χρησιμοποιείται τοπικά ως επίθεμα σε πληγές, για να επουλωθούν πιο γρήγορα.

Η πιο διαδεδομένη ιδιότητα του χαμομηλιού είναι ότι ηρεμεί τα νεύρα, ανακουφίζει και ηρεμεί από τα προβλήματα που μας απασχολούν ενώ μας βοηθά να αντιμετωπίζουμε με φυσικό τρόπο την αϋπνία. Ανακουφίζει τα παιδιά από τους πόνους της οδοντοφυΐας αλλά και από τους πόνους της κοιλιάς.

Η χρήση του είναι εσωτερική και εξωτερική.

Εσωτερική: εξαιρετικό καταπραϋντικό για το στομάχι και θαυμάσιο μαλακτικό, βοηθά στην αϋπνία, στον παροξυσμό άσθματος, στις νευραλγίες και στις ημικρανίες.

Τρόπος παρασκευής ροφήματος: τα άνθη του γίνονται έγχυμα. Βάζουμε μία κουταλιά της σούπας χαμομήλι σε 150γρ. Βραστό νερό και το αφήνουμε 15 λεπτά. Το σουρώνουμε και το πίνουμε με μέλι.

«Χαμομήλι και λαδάκι να κοιμάται το παιδάκι..».

Το τσάι από χαμομήλι έχει και αντιπηκτικές ιδιότητες. Μειώνει τη συγκόλληση των αιμοπεταλίων ενώ έχει συνεργατική δράση με φάρμακα που χορηγούνται σε ασθενείς με καρδιοπάθεια ή με κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο. Επίσης δρα σε συνεργασία με ηρεμιστικά ή υπνωτικά φάρμακα. Για τους λόγους αυτούς οι γιατροί των ασθενών που παίρνουν αντιπηκτικά, υπνωτικά ή ηρεμιστικά φάρμακα πρέπει να γνωρίζουν εάν οι ασθενείς τους καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες από χαμομήλι.

Εξωτερική: το έγχυμα (χωρίς μέλι) χρησιμοποιείται στο καθάρισμα των μολυσμένων ματιών και πληγών του δέρματος.

Προσοχή: μπορεί να προκαλέσει ζαλάδες, αύξηση των καρδιακών παλμών, κεφαλαλγίες, αϋπνίες κ.λπ.

Οδηγίες χρήσης: μην το συνδυάζετε με ηρεμιστικά φάρμακα ή με αλκοόλ.

Πηγή: Βότανα και Γιατροσόφια του Αγίου Όρους, Έκδοση: Δημοκρατικός Τύπος Α.Ε. Αθήνα, Οκτώβριος 2016.